Κάκια Ξύδη

Κάκια Ξύδη - Σπύρος Παπαλέξης - Οκσάνα Τερέσενκο - Βολοντίμιρ Ντανιλένκο - Σεργί Σουτένκο

Μέσα σε θερμό χριστουγεννιάτικο κλίμα, παρουσία του Πρέσβη της Ουκρανίας κ. Σεργί Σουτένκο, διεξήχθη το Σάββατο 4 Δεκεμβρίου 2021 στον φιλόξενο χώρο της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών, η πρώτη παρουσίαση του βιβλίου του Ουκρανού βραβευμένου συγγραφέα Βολοντίμιρ Ντανιλένκο με τίτλο «Το καπέλο του Σικόρσκι» σε μετάφραση της Οκσάνας Τερέσενκο και την πάντα προσεγμένη επιμέλεια των εκδόσεων Πνοή.

Γενική άποψη της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών

Με τους συγγραφείς της Πνοής στην ΠΕΛ

Κατόπιν αναφέρθηκε στο βιβλίο του Βολοντίμιρ Ντανιλένκο λέγοντας τα εξής: «Τον Βολοντίμιρ Ντανιλένκο γνώρισα μέσω της Οκσάνας και είναι ο εκδότης που έκδοσε το πρώτο μου βιβλίο το «Ταξίδι στην ομίχλη» με τον τίτλο «Ποντόρος ου τουμάνι» στα ουκρανικά και που παρουσιάσαμε πριν ενάμιση χρόνο στο Κίεβο και στο Τσερνίκοφ. Εδώ θέλω να αναφέρω ότι το πρώτο ουκρανικό βιβλίο που μεταφράσαμε στα ελληνικά ήταν το «Μυστικό της σαρκοφάγου» του Νίκολας Χόμιτς, που παρουσιάσαμε πριν δύο χρόνια περίπου στο Πάμπλικ του Συντάγματος. Και τα τρία αυτά βιβλία τα έχω φέρει απόψε εδώ για όποιον ενδιαφέρεται να τα δει.

Το βιβλίο "Ταξίδι στην ομίχλη" στα Ουκρανικά - Το μυστικό της Σαρκοφάγου - Το καπέλο του Σικόρσκι

Το βιβλίο του Βολοντίμιρ Ντανιλένκο “Το καπέλο του Σικόρσκι” το αγάπησα από την πρώτη σελίδα της μετάφρασης που διάβασα την πρώτη φορά που μου το έδειξε η Οκσάνα Τερέσενκο, τότε δεν ήξερα βέβαια τη συνέχεια της ιστορίας αλλά το ένστικτό μου μου έλεγε ότι επρόκειτο να είναι συναρπαστική. Και όντως έτσι ήταν γιατί το βιβλίο του Ντανιλένκο τα έχει όλα. Έχει μια πολύ δυνατή ιστορία αγάπης που βρίσκει παιδί ακόμη τον Ίγκορ Σικόρσκι και από εκείνη την ημέρα και μετά του καθορίζει την εξέλιξη και τη ζωή του ολόκληρη.

Μέσα από την αφήγηση μαθαίνουμε εμείς οι έλληνες την άγνωστη για μας ζωή της ουκρανικής οικογένειας, πώς τα παιδιά μιλούν στους γονείς τους στον πληθυντικό, πώς αντιμετωπίζονται από αυτούς, τις επιρροές που έχουν καθώς επίσης και την ουκρανική ιστορία, πώς δηλαδή απαγορευόταν να μιλούν ουκρανικά γιατί ακόμη τότε η ουκρανία δεν είχε συσταθεί σε χώρα. Το Κίεβο τότε το κοντινό 1940 μόλις, αποτελούσε ρωσική επαρχία που υποχρέωναν τα παιδιά και τους μεγάλους να μιλούν μόνο ρώσικα και σε κάποια χωριά κρατούσαν ακόμη την παράδοση και μιλούσαν κρυφά ουκρανικά.

Ο μικρός Ίγκορ μετά από τη φλογερή γνωριμία του με την Καρολίνα Γκουλί βάζει σκοπό της ζωής του να ανακαλύψει μια μηχανή που θα μπορεί να την βάλει μέσα και να πετάξουν μαζί πάνω από το Κίεβο και να αποκτήσει τόσα χρήματα ώστε να μπορεί να νοικιάσει τη σουίτα στο Κοντινεντάλ που μένει ο Εμίρης της Μπουχάρα για το χαρέμι του και να την πάει εκεί. Τότε, όπως εκείνη του υποσχέθηκε, θα είναι για πάντα δική του.

Δεν ξέρουμε αν θα καταφέρει ποτέ να γίνει αυτό, μόλις διαβάσετε το βιβλίο θα πάρετε τις απαντήσεις σας. Όμως ο Ίγκορ προκειμένου να φτάσει στον σκοπό του συνεχίζει τις σπουδές του στην Αγία Πετρούπολη και αφού πηγαίνει στο Παρίσι όπου συναντά τους κατασκευαστές αεροπλάνων της εποχής, τότε έλεγαν ότι είναι απατεώνες που παίρνουν τα χρήματα του κόσμου για να κάνουν επιδείξεις πτήσεων, παίρνει τα βασικά μαθήματα μηχανικής και αρχίζει με χρήματα που ευχαρίστως του δίνει η αδελφή του, η μοναδική που πιστεύει σ’ αυτόν, να φτιάχνει τα δικά του αεροπλάνα. Οι συγκινήσεις σε αυτή την ιστορία διαδέχονται η μια την άλλη, η ζωή τον ανεβάζει στην κυριολεξία πάνω από τα σύνεφα την μια φορά και μετά τον ρίχνει στα παγωμένα νερά του ποταμού ή τρώει τα μούτρα του στο έδαφος την άλλη. Ενα συνεχές πήγαινε έλα που όχι μόνο δεν τον κουράζει αλλά πάντα βρίσκει τον τρόπο να ξεπερνάει και με νέα δύναμη να συνεχίζει.

Πριν λίγο πήρα και την πρώτη κριτική ενός αναγνώστη του Δημήτρη Μπουζάρα και νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να σας τη διαβάσω: “Μια συναρπαστική ιστορία! Μια ιστορία αγάπης, δύναμης, θέλησης μέσα σε εποχές ταραγμένες όταν η νεότερη ιστορία έτρεχε με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Μια ιστορία, η οποία λόγω των σημαντικών ιστορικών και πολιτικών γεγονότων που αφορούν το θέμα και παρελαύνουν από τις σελίδες της, μετατρέπεται σε ένα ενδιαφέρον και πολύχρωμο ταξίδι, μια ιστορία με κέντρο τον άνθρωπο και τα όριά του. Όρια, τα οποία ξεπερνιούνται για χάρη ενός ονείρου, μιας αγάπης, μιας επιθυμίας για προσφορά. Μια προσφορά που ενώ φαίνεται δεδομένη για τους νεότερους, ωστόσο, κρύβει ένα υπέροχο και εξαιρετικά ενδιαφέρον ταξίδι στον ιστορικό χρόνο αλλά και στις δύο πλευρές των συνόρων της ανθρώπινης ψυχής. Μιας ψυχής, στην οποία βάζουμε αδίκως σύνορα γνωρίζοντας εκ των προτέρων, πως ο άνθρωπος είναι ικανός όχι μόνο να τα φτάσει αλλά να τα ξεπεράσει με ευκολία όταν αφήνεται στην αγκαλιά της αγάπης, όταν επιμένει να κυνηγά το όνειρο έστω και αν φαίνεται ουτοπικό, όταν κρατά με δύναμη το χέρι της ελπίδας, όταν είναι άνθρωπος.

Η σχεδόν απίστευτη ιστορία ενός ανθρώπου που εκπλήρωσε την αποστολή του να ξεπεράσει τα γήινα όρια, αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά, πως η δύναμη της υπομονής συνδυαζόμενη με την επιμονή μετατρέπεται σε υπερδύναμη. Εξαιρετικό!”

Δεν έχω να προσθέσω κάτι άλλο εκτός του ότι ήταν πραγματική απόλαυση να διαβάζω τους ζωντανούς διαλόγους του και να μαθαίνω συνέχεια καινούργια πράγματα. Να ταξιδεύω από το Κίεβο, στην Αγία Πετρούπολη και από το Παρίσι στη Νέα Υόρκη και να παρακολουθώ τη ζωή μιας προσωπικότητας που έγραψε ιστορία στον κόσμο της αεροπλοϊας του Ίγκορ Σικόρσκι που ακόμη και αυτή τη στιγμή τα ελικόπτερα φέρουν το όνομά του.

Το βιβλίο το διάβασα πολλές φορές καθώς το διόρθωνα, οι δυσκολίες για την απόδοση του σωστού νοήματος και η μεταφορά του στα ελληνικά δεδομένα για να γίνεται κατανοητό, πολύ μεγάλες, αλλά πιστέψτε με δεν το βαρέθηκα ούτε για μια στιγμή. Πίστεψα σε αυτό το βιβλίο από την πρώτη έως την τελευταία στιγμή που τελείωσε και έφυγε για το τυπογραφείο. Ευχομαι να το αγαπήσετε κι εσείς όσο εγώ».

Η οικογένεια Παπαλέξη

Κατόπιν τον λόγο πήρε ο συγγραφέας βιβλίων φαντασίας κ. Σπύρος Παπαλέξης που είπε τα εξής: «Πρώτα από όλα, θα ήθελα να πω δυο λόγια γενικά για το βιβλίο του κυρίου Ντανιλένκο. Πολύ συνοπτικά, “Το καπέλο του Σικόρσκι” είναι ένα ευχάριστο κι ευανάγνωστο μυθιστόρημα, με ιδιαίτερο και ενδιαφέρον θέμα, που περιστρέφεται γύρω από τη ζωή του Ίγκορ Σικόρσκι και του απόλυτου έρωτά του για την Καρολίνα Γκουλί. Είναι ένα βιβλίο που κυλά γρήγορα και απροβλημάτιστα και που ταξιδεύει τον αναγνώστη, παρέα με τον κεντρικό ήρωα, στον χώρο και στον χρόνο. Ειδικότερα, θα βρεθούμε στην πρώην Σοβιετική Ένωση, στη Γαλλία, στην Αγγλία, στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής κι όλα αυτά εν μέσω των κοσμοϊστορικών γεγονότων που συντάραξαν τον κόσμο στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα.

Ας επικεντρωθούμε τώρα στον τίτλο, ο οποίος είναι ευφυέστατος και αντικατοπτρίζει απολύτως το περιεχόμενο του βιβλίου: “Το Καπέλο του Σικόρσκι”. Θα επιχειρήσω μέσα από αυτές τις 4 λέξεις, να σας μεταφέρω τη δική μου εμπειρία ως αναγνώστης και τη γεύση που μου άφησε το βιβλίο.

Ως ανάποδος άνθρωπος, θα αρχίσω από το τέλος, από το επώνυμο. Γνωρίζετε ποιος είναι ο Σικόρσκι; Αν όχι, σας ευχαριστώ πολύ! Με κάνετε να ντρέπομαι λίγο λιγότερο· διότι ομολογώ ότι ούτε εγώ τον γνώριζα. Ο Ιγκόρ Σικόρκσι λοιπόν, είναι όχι μόνο υπαρκτό πρόσωπο, αλλά και διάσημος σε παγκόσμιο επίπεδο. Γεννήθηκε το 1889 και απεβίωσε το 1972, καταγόταν από την Ουκρανία και ήταν πρωτοπόρος στον τομέα της αεροναυπηγικής. Αρχικά στον χώρο των αεροπλάνων κι εν συνεχεία των ελικοπτέρων. Ναι, αντίθετα με ό,τι ίσως θα περίμενε κάποιος, πρώτα αναπτύχθηκαν τα αεροπλάνα και πολύ αργότερα τα ελικόπτερα. Αν το καλοσκεφτείτε, οι κινήσεις του ελικοπτέρου είναι πολύ πιο περίπλοκες και πιο απαιτητικές. Ο Σικόρσκι λοιπόν, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται προς το τέλος του βιβλίου, ήταν ο Μπετόβεν της αεροναυπηγικής.

Ας υποκριθούμε τώρα ότι είμαστε φυσιολογικοί κι ας πάμε στην αρχή του τίτλου: “το καπέλο”. Δεν πρόκειται φυσικά για ένα οποιοδήποτε καπέλο, ένα καθημερινό, συνηθισμένο αντικείμενο, αλλά για “Το καπέλο”, ένα πανίσχυρο σύμβολο: το σύμβολο του αθεράπευτου έρωτα του Ιγκόρ Σικόρσκι για την Καρολίνα Γκουλί. Είναι το καπέλο που φορά η 17χρονη Καρολίνα στον 14χρονο Ίγκορ, πριν την πρώτη του ερωτική συνεύρεση, για να μοιάζει, όπως του λέει, μεγαλύτερος.

Ο Ίγκoρ είναι έφηβος, η Καρολίνα είναι ήδη γυναίκα και η χαώδης διάφορα ωριμότητας αυτών των 2,5 ετών στη συγκεκριμένη ηλικία, ανάμεσα στα δύο φύλα, γεφυρώνεται μόνο από τον έρωτα. Έναν έρωτα αγνό, ιδανικό και ασυγκράτητο, αμάλγαμα πάθους, δέους και μυστηρίου, που θα καθορίσει τον ήρωα σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Ο Ίγκορ φορά το καπέλο συνέχεια, ακόμη και στις ερωτικές του περιπτύξεις με άλλες συντρόφους. Συνειδητά ή ασυνείδητα, αναζητά να βιώσει τα ίδια εκείνα μοναδικά συναισθήματα της πρώτης φοράς. Μάταια όμως. Δεν υπάρχει και δε θα υπάρξει άλλη Καρολίνα γι’ αυτόν.

«Αν φτιάξεις ένα πραγματικό ελικόπτερο, θα είμαι δική σου» του λέει η Καρολίνα κι ο Ίγκορ δε θα το ξεχάσει ποτέ. Είναι ακριβώς αυτή η απόλυτη υπόσχεση κι ο μεγαλεπήβολος στόχος που γίνονται το επίκεντρο της ζωής του και που τον οδηγούν να επεκτείνει τις γνώσεις του στην αεροναυπηγική και να γίνει πρωτοπόρος, τόσο στον χώρο των αεροπλάνων, όσο στη συνέχεια και των ελικοπτέρων.

Προσοχή όμως! Ακόμη κι όταν ο έρωτας με την Καρολίνα κάποια στιγμή μοιάζει πρακτικά ανέφικτος, εξαιτίας των ανυπέρβλητων εμποδίων που θέτει η ίδια η πραγματικότητα, η ενασχόληση του Σικόρσκι με τα αεροσκάφη δε θα σταματήσει ποτέ. Διότι η υπόσχεση της εκπλήρωσης αυτού του ιδανικού έρωτα είναι τόσο ισχυρή, ώστε ενεργοποιεί όλο του το είναι, ακόμη κι όταν καταλήγει να τον καλεί από ένα φαντασιακό επίπεδο.

Στο βιβλίο υπάρχουν πολλές αναφορές σε τεχνικά στοιχεία, όμως δε χρειάζεται να είναι κάποιος ειδικός, για  να καταλάβει πώς ακριβώς εξελίχθηκαν τα αεροσκάφη σε αυτό που όλοι μας γνωρίζουμε σήμερα. Πιθανότατα δεν θα μάθω ποτέ τι είναι το σασί του ελικοπτέρου, θα θυμάμαι όμως με πάσα βεβαιότητα τις δοκιμές, τις πτώσεις, τις καταστροφές, τις βελτιώσεις, τις νέες δοκιμές, τις συχνές αποτυχίες και τις σπανιότερες, αλλά τόσο λαμπρές επιτυχίες. Ο αναγνώστης δεν αισθάνεται ποτέ κορεσμένος από την εξειδικευμένη ορολογία κι αυτό είναι πραγματικό επίτευγμα. Όλα μας δίνονται στις ιδανικές δόσεις. Διότι πέρα από το ειδικό ενδιαφέρον το οποίο καταφέρνει να μας ξυπνάει, στον πυρήνα του βιβλίου υπάρχει ο έρωτας.

Και μια που μιλάμε για Έρωτα, ας θυμηθούμε τι λέει για αυτόν ο Πλάτωνας στο περίφημο “Συμπόσιο”: “... και όντας στη μέση και των δύο (Θεών τε και ανθρώπων), να συμπληρώνει το κενό, ώστε το σύμπαν να συνδέεται με τον εαυτό του”.

Ο έρωτας πετάει από τη γη ως τον νεφελοστεμμένο Όλυμπο κι επιστρέφει στη γη, όπως ακριβώς τα αεροσκάφη του Σικόρσκι. “Ο άνθρωπος δεν μπορεί να πετάει, είναι αφύσικο. Ο άνθρωπος είναι γήινο πλάσμα” του λέει κάποια στιγμή ο συντηρητικός πατέρας του, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Αγίου Βολοντίμιρ. Κι όμως, αυτό εν τέλει είναι η γοητεία τόσο της πτήσης, όσο και του επίσης φτερωτού Έρωτα, το ότι μας βγάζουν από το πεπερασμένο και μας παραδίδουν στο ιδανικό και στο αιώνιο.

Θα ήθελα επισης να αναφερθώ στον ρυθμό του βιβλίου που πρέπει να πω ότι μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση. Φαινομενικά, την ιστορία του Σικόρσκι την εξιστορεί ένας ταξιδιώτης σε έναν άλλο, κατά την καθυστέρηση της πτήσης τους στο αεροδρόμιο “Μπορίσπιλ” (και μη γελιέστε αυτοί οι ταξιδιώτες είμαστε εμείς, οι αναγνώστες).

Στην πραγματικότητα όμως είναι ο ίδιος ο Σικόρσκι που διηγείται την ιστορία της ζωής του και μάλιστα όταν αυτή έχει ήδη ολοκληρωθεί.  Το βιβλίο είναι το σύνολο των αναμνήσεών του και μάλιστα σε κάθε φάση της ζωής του δίνεται διαφορετική έκταση και σπουδαιότητα, ανάλογα με την επίδραση που είχε στον ίδιο, αλλά και στην ένταση των συναισθημάτων του. Έτσι περιγράφονται με κάθε λεπτομέρεια και καταλαμβάνουν ολόκληρα κεφάλαια οι συναντήσεις του με την Καρολίνα ή οι σημαντικές επιτυχίες του Σικόρσκι που άλλαξαν την ιστορία της αεροναυπηγικής. Αντιθέτως, ολόκληρος ο δεύτερος χλιαρός γάμος του Σικόρσκι για παράδειγμα, περνά μέσα σε λίγες σελίδες. Κι αυτό είναι κάτι το εξαιρετικό. Διότι, με τον τρόπο αυτόν, καθώς διαβάζεις, την ίδια στιγμή αντιλαμβάνεσαι και τη βαρύτητα ή ελαφρότητα της κάθε στιγμής - ανάμνησης.

Μία μόνο λέξη έχει μείνει να σχολιάσουμε από τον τίτλο: “Το Καπέλο του Σικόρσκι”. Αυτό το “του”. Κι ίσως, αν αντικαταστήσουμε το “καπέλο” με τον “ιδανικό έρωτα” ή το “όνειρο”, τότε θα καταλάβουμε καλύτερα και σε όλη της τη διάσταση αυτή τη γενική κτητική. Διότι δεν υπάρχει τίποτα πιο προσωπικά κι αδιαπραγμάτευτα δικό μας από τον αληθινό μας έρωτα και το άπιαστο όνειρό μας. Μας ανήκουν περισσότερα κι από την ίδια μας τη ζωή. Ο Σικόρσκι είναι το καπέλο και το καπέλο ο Σικόρσκι. Η κτήση είναι τόσο μεγάλη που γίνεται ενσωμάτωση και εν τέλει ταύτιση.

Τέλος, θα ήθελα να πω ότι, όσο διάβαζα το βιβλίο, κάπου στο πίσω μέρος του κεφαλιού μου άκουγα τη φωνή του James Brown να τραγουδά το “This is a Man's world”. Τι λέει το τραγούδι;

Ο άνδρας έφτιαξε το αυτοκίνητο, το τρένο, ανακάλυψε τον ηλεκτρισμό, ανακάλυψε το ελικόπτερο (στη δική μας περίπτωση) κ.λπ...  Ο κόσμος ανήκει στον άντρα, όμως τίποτε, τίποτε από όλα αυτά δε θα γινόταν, αν δεν υπήρχε μια γυναίκα ή ένα κορίτσι».

Η Κάκια Ξύδη με "Το καπέλο του Σικόρσκι"

Τον λόγο πήρε ο συγγραφέας Βολοντίμιρ Ντανιλένκο λέγοντας τα εξής:  «Ποτέ δεν πίστευα ότι θα έγραφα ποτέ ένα μυθιστόρημα για τον σχεδιαστή ελικοπτέρων Ίγκορ Σικόρσκι. Αλλά μια φορά στο Διαδίκτυο είδα τυχαία έναν άνδρα με καπέλο να δοκιμάζει ένα ελικόπτερο. Αυτό το ελικόπτερο ήταν χωρίς καμπίνα και ο Σικόρσκι που καθόταν εκεί έμοιαζε με μάγισσα πάνω σε σκούπα. “Πώς μπορεί να το κάνει αυτό με καπέλο;” σκέφτηκα. “Θα το πάρει ο αέρας”. Μου φάνηκε εξωτικό στα όρια της φαντασίας και της πραγματικότητας. Και τότε ενδιαφέρθηκα πολύ για τον Σικόρσκι. Και όσο περισσότερο βυθιζόμουν στη ζωή του σχεδιαστή, τόσο περισσότερο ήθελα να γράψω γι’ αυτόν. Αλλά για να γίνει αυτή η ιστορία κάπως ασυνήθιστη και πιο μαγική, έγραψα για τη ζωή αυτού του διάσημου σχεδιαστή αεροσκαφών, χρησιμοποιώντας την εικόνα μιας γυναίκας και ένα καπέλο. Επομένως, όλη η ιστορία στο μυθιστόρημα περιστρέφεται γύρω από τη γυναίκα Καρολίνα Γκουλί, η οποία ήταν ερωτευμένη με τον Ίγκορ Σικόρσκι, και το καπέλο που ήταν η μασκότ του.

Νίκολας Χόμις - Σπύρος Παπαλέξης - Κάκια Ξύδη - Οκσάνα Τερέσενκο - Βολοντίμιρ Ντανιλένκο

Η Ουκρανία είναι η χώρα του διαστήματος και της αεροπορίας όπου γεννήθηκε ο σχεδιαστής των πρώτων διαστημικών πυραύλων Σεργί Κορολιόβ, ο πρωτοπόρος της τεχνολογίας πυραύλων Γιούρι Κοντρατιούκ, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του οποίου οι Αμερικανοί πέταξαν στην σελήνη, ο σχεδιαστής κινητήρων πυραύλων Βαλεντίνος Γλουσκό. Η Ουκρανία κατασκευάζει το μεγαλύτερο αεροσκάφος στον κόσμο «Мрія (ΟΝΕΙΡΟ)» και ο Ίγκορ Σικόρσκι είναι ένας από αυτούς. Έγραψα όμως γι' αυτόν ως απλό άνθρωπο. Με τις αδυναμίες και τα πάθη του. Το καπέλο, που ήταν η μασκότ του Σικόρσκι, φυλάσσεται μέσα σε μια κλειστή βιτρίνα στο Μουσείο Αεροπορίας “Σικόρσκι” στην Αμερική. Το μυθιστόρημά μου είναι μια ιστορία μεγάλης αγάπης, η οποία κατέληξε σε ένα ελικόπτερο».

Η Κάκια Ξύδη και ο Νίκολας Χόμιτς με τον Πρέσβη κ. Σεργί Σουτένκο

Ο Πρέσβης της Ουκρανίας κ. Σεργί Σουτένκο είπε τα εξής: «Αγαπητοί διοργανωτές και συμμετέχοντες της σημερινής εκδήλωσης! Καταρχάς, χαίρομαι πολύ που σε τόσο δύσκολες στιγμές που προκαλεί η πανδημία, σήμερα έχουμε την ευκαιρία να βρεθούμε και να επικοινωνήσουμε ζωντανά. Επιτέλους, επιστρέφουμε σιγά σιγά σε τέτοιες γνωστές βραδιές δημιουργικότητας που μας εμπνέουν όλους. Η σημερινή βραδιά είναι ξεχωριστή γιατί συνδυάζει την τέχνη των λόγων και την τέχνη των πράξεων. Επιπλέον, ένας τόσο μοναδικός συνδυασμός γνωρίζει στους Έλληνες φίλους μας πολλές πτυχές της δημιουργικότητας των Ουκρανών καλλιτεχνών. Μια τόσο διάσημη και θρυλική φιγούρα για τους Ουκρανούς όπως ο Ίγκορ Σικόρσκι παραμένει ελάχιστα γνωστή εκτός Ουκρανίας, αλλά σήμερα έχουμε την ευκαιρία να γνωστοποιήσουμε τη ζωή αυτής της εξέχουσας φυσιογνωμίας χάρη στο μυθιστόρημα «Το καπέλο του Σικόρσκι» σε ένα ευρύ κοινό, σε αυτό των Ελλήνων αναγνωστών. Είμαστε ευγνώμονες στον συγγραφέα του μυθιστορήματος Βολοντίμιρ Ντανιλένκο και στη μεταφράστρια Οκσάνα Τερέσενκο για αυτό. Από την άλλη πλευρά, μπορούμε να δούμε πώς οι Ουκρανοί τεχνίτες και καλλιτέχνες διαφοροποιούν τις γιορτές της Πρωτοχρονιάς και των Χριστουγέννων με τη δημιουργικότητά τους. Σε μια από τις πόλεις της Ουκρανίας, συγκεκριμένα στο Lviv, λειτουργεί εδώ και αρκετά χρόνια το εργαστήριο του Αγίου Νικολάου, το οποίο πριν από τα Χριστούγεννα παράγει χιλιάδες χριστουγεννιάτικα στολίδια, τα οποία είναι διάσπαρτα σε όλο τον κόσμο ως δώρα για παιδιά και ενήλικες. 

"Το καπέλο του Σικόρσκι" από τις εκδόσεις Πνοή, ανάμεσα στα στολίδια.

Κάθε παιχνίδι είναι ένα έργο τέχνης υψηλής ποιότητας που δείχνει την ουκρανική παράδοση και τα λαϊκά έθιμα. Σήμερα υπάρχει εδώ ένα μικρό δείγμα της δουλειάς τους. Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών που βοήθησε στη διοργάνωση αυτής της δημιουργικής βραδιάς με ουκρανικό πνεύμα. Και επίσης στην Ουκρανική Εταιρεία Διασποράς «Ουκρανική-Ελληνική Σκέψη» για την ευκαιρία να παρουσιάσει το έργο Ουκρανών καλλιτεχνών ανάμεσα σε Έλληνες γνώστες της τέχνης. Ελπίζω ότι ο ουκρανικός πολιτισμός θα μπει στην καρδιά σας και να απολαύσετε τη δημιουργική δουλειά των εκπροσώπων του σύγχρονου ουκρανικού πολιτισμού».

Με την πρόεδρο της ΠΕΛ κ. Αγγελική Ψάκη-Κωβαίου

Η εκδήλωση έκλεισε με υπογραφή των βιβλίων των συγγραφέων Βολοντίμιρ Ντανιλένκο και Νίκολας Χόμιτς που ήταν εκεί, με γλυκό κρασί, κεράσματα και ευχές.

Ευχόμαστε σε πολλές άλλες τέτοιες βραδιές που η ανταλλαγή πολιτισμού είναι το ζητούμενο και μας κάνει να ξεπερνάμε τα όριά μας.

Τα βιβλία «Το καπέλο του Σικόρσκι» του Βολοντίμιρ Ντανιλένκο και το «Μυστικό της Σαρκοφάγου» του Νίκολας Χόμιτς κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πνοή.

Το καλοκαίρι έφτασε και όλοι, λίγο ως πολύ, βρήκαμε ευκαιρία να ανανεώσουμε τις λίστες με τα βιβλία που θέλουμε να  αγοράσουμε για να διαβάσουμε (λες και δεν έχουμε στοίβες ολόκληρες τα αδιάβαστα). Επειδή εγώ έχω φτιάξει τη δική μου πυραμίδα και έχω πάρει τα βιβλία που θέλω να διαβάσω το καλοκαίρι (με μικρές προσθαφαιρέσεις), σήμερα θα σας παρουσιάσω τις νέες κυκλοφορίες της Πνοής για να σας βοηθήσω να αποφασίσετε κι εσείς τι ακόμα θέλετε να συμπληρώσετε πριν τη ...μεγάλη μέρα!

1) Η «Μνημοσύνη» είναι το τρίτο μυθιστόρημα της Βασιλικής Ακαρέπη (που όλοι έχουμε γνωρίσει από «Το αίνιγμα της κερασόπιτας») και είναι ένα βιβλίο που αξίζει να επιλέξετε μιας και συνδυάζει το μυστήριο με την αγωνία, την πολύ καλή πλοκή και την πάντα προσεγμένη γραφή της συγγραφέα.

Τόπος συνάντησης της ηρωίδας Ισιδώρας με το πεπρωμένο της είναι η Λευκομηλιά. Εκεί την οδηγούν τα χορευτικά της βήματα καθώς και ένα γράμμα δίχως όνομα αποστολέα και παραλήπτη, ένα ασημένιο δαχτυλίδι, κι ένα σκουριασμένο κλειδί. Η μυστηριώδης άρνηση της μητέρας της να της μιλήσει για την ιστορία που κρύβεται πίσω από τα ευρήματα που ανακάλυψε μια μέρα πριν την αναχώρησή της για Ελλάδα οδηγούν την Ισιδώρα από την Αστόρια σε αυτό το χωριό του Ολύμπου, με σκοπό να ανακαλύψει μόνη της όσα έχουν μείνει κρυφά για χρόνια.

Εκεί θα γνωρίσει τον Στέλιο, τον δήμαρχο της περιοχής, που προσπαθεί να επαναφέρει το πανηγύρι των Μουσών, μια γιορτή ξεχασμένη για τριάντα χρόνια.  Μαζί του ξετυλίγει το κουβάρι που καταλήγει στο παρελθόν, εκεί όπου η μοίρα έστησε εξέδρα για τον χορό της ζωής και του θανάτου.

Η μυθιστορηματική πλοκή είναι αξιοθαύμαστη καθώς η συγγραφέας χειρίζεται άψογα τον λόγο, παίζει με το μυαλό σου και δεν αφήνει σε κανένα σημείο να διαφανεί το τέλος της ιστορίας της. Σε κρατάει σε εγρήγορση μέχρι την τελευταία σελίδα και εμπλέκει στην ιστορία της τους τοπικούς μύθους, τα πανηγύρια των κατοίκων της Λευκομηλιάς, και τις ανθρώπινες σχέσεις που λήγουν άδοξα ενώ οι ήρωες πασχίζουν να βρουν τα βήματά τους, έως ότου η μητέρα Μνημοσύνη, η θεότητα της μνήμης, τους οδηγήσει στη λύτρωση.

Είμαι σίγουρη ότι το μυθιστόρημα «Μνημοσύνη» της Βασιλικής Ακαρέπη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πνοή θα σας ενθουσιάσει!

2) «Η καρδιά που πέτρωσε» της Χαράς Νίκα είναι το επόμενο βιβλίο που σας προτείνω. 

Η ιστορία του ξεκινάει από τον Μπουρνόβα το 1890 και καταλήγει στη Σμύρνη του 1910. Η προφητεία μιας μάντισσας στην Ανδρομάχη που της είπε: «Η γραμμή της ζωής σου είναι μεγάλη, όμως ο χάρος θα σου απλώνει συνέχεια το χέρι. Θα σε βασανίσει μέχρι να σε τραβήξει προς το μέρος του. Μέχρι τότε όμως θα σου πάρει ό,τι αγαπήσεις. Θάνατος θα χτίζει το διάβα σου, μέχρι τη μέρα που θα αποκαλυφθεί ένα μεγάλο μυστικό. Μόνο τότε θα τον νικήσεις!» φαίνεται ότι παίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωή της μιας και η ίδια είναι καρπός ενός απαγορευμένου έρωτα, που μεγαλώνει στη Σμύρνη, στα χέρια του λάθος ανθρώπου. Κακοποιείται με τον χειρότερο τρόπο, όμως βρίσκει την ελπίδα δίπλα στις τρεις αδελφές της. Ο έρωτας της χτυπάει την πόρτα, αλλά η μοίρα αρνείται πεισματικά να της χαμογελάσει, πετρώνοντας την καρδιά της. Το μυστικό που κουβαλάει από τη μέρα που γεννήθηκε, ζητά απεγνωσμένα να αποκαλυφθεί. Βία, πόνος, έρωτας, πάθος, ίντριγκες πλέκονται σαν κορδέλες στο γαϊτανάκι της ζωής των τεσσάρων κοριτσιών. Τα χτυπήματα είναι πολλά, και ο δρόμος προς τη λύτρωση μακρύς, ωστόσο δεν θα σταματήσουν να παλεύουν για το μερίδιο ευτυχίας που τους αναλογεί.

Το βιβλίο επιχειρεί μια επιτυχημένη ανασύσταση εκείνης της εποχής, του τρόπου ζωής των ανθρώπων, τις συνήθειές τους και αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον όταν μας πληροφορεί η συγγραφέας ότι είναι εμπνευσμένο από ιστορίες για τη ζωή στη Σμύρνη που της διηγήθηκε η γιαγιά Ανδρομάχη και γι' αυτή την έμπνευση έδωσε και το όνομά της στην ηρωϊδα της.

3) «Το καδέρνο» είναι το πρώτο μυθιστόρημα  του Μιχάλη Τοπαλίδη και αξίζει της προσοχής σας για την προσεγμένη γραφή του και για την προσπάθεια απόδοσης της γλώσσας που μιλούσαν το 1453, καθώς παράλληλα με την σύγχρονη ιστορία παραθέτει αποσπάσματα από το καδέρνο ενός ναύτη σε Βυζαντινό καράβι κάνοντας αναφορά σε γεγονότα πριν και μετά την Άλωση, άλλα επιβεβαιωμένα ιστορικά και άλλα στην περιοχή του θρύλου.

Τόπος συνάντησης των δύο ιστοριών το φαράγγι.

Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο: «Στο τελείωμα της προηγούμενης δεκαετίας, ένας αρχιτέκτονας διασχίζει το φαράγγι κι αναστοχάζεται τη ζωή του. Προσπαθεί να προσδιορίσει την ισορροπία ανάμεσα στα “πρέπει” και στα “θέλω” του, να κατανοήσει το σημείο που σταματά η υποχρέωση απέναντι στους άλλους και ξεκινά αυτή απέναντι στον εαυτό του.

Παραμονές της πολιορκίας της Πόλης από τους Τούρκους, ένα βυζαντινό καράβι σαλπάρει απ’ τα νερά της. Χωρίς δυνατότητα επιστροφής μετά την Άλωση, διασχίζει το Αιγαίο και ναυαγεί στα νότια της Κρήτης. Ένας ναύτης του καταγράφει το ταξίδι στο ημερολόγιό του. Επιζεί απ’ το ναυάγιο, και με οδηγό τη βαθιά αίσθηση του καθήκοντος, ξεκινά μια καινούρια ζωή, ορίζοντας την πορεία της γενιάς του μέσα στον χρόνο.

Δύο ταξίδια που τα χωρίζουν έξι αιώνες· ένα σφακιανό φαράγγι ο τόπος συνάντησης των ταξιδευτών».

Περιμένουμε μια εξίσου ενδιαφέρουσα συνέχεια από τον συγγραφέα που σίγουρα αυτό του το βιβλίο θα σας αφήσει με τις καλύτερες εντυπώσεις.

4) «Όσα απέμειναν από τους εραστές» είναι το δεύτερο βιβλίο του Αλέξανδρου Κάσση. Ο Αλέξανδρος Κάσσης γεννήθηκε στον Πειραιά. Του αρέσει να ταξιδεύει. Δεν του αρέσει να επαναλαμβάνεται. Το σημείο αναφοράς του είναι κρυμμένο στα βιβλία του, στους δίσκους του, στα μέρη όπου έζησε και στους ανθρώπους που συνάντησε. Προσπαθεί να ζει ανέμελος. Συνεχίζει να επιβιώνει, μάλλον από σύμπτωση.

Πόσες φορές στην πορεία της ζωής μας δεν μας απασχόλησαν ερωτήματα του τύπου «Πού πάει η αγάπη όταν πεθαίνει;» ή «Τι απέμεινε από μια αγάπη που τελείωσε;» Παλιότερα είχε γράψει και η Βαμβουνάκη «Οι παλιές αγάπες πάνε στον Παράδεισο» που έγινε και αυτό το υπέροχο τραγούδι από τους Πυξ Λαξ. «...Για τις παλιές αγάπες μη μιλάς στα μεγάλα θέλω κάναν πίσω...». Έρχεται λοιπόν τώρα ο Αλέξανδρος Κάσσης να μας δώσει τη δική του εκδοχή και να μας δώσει την ευκαιρία να κάνουμε το δικό μας εσωτερικό και ίσως επώδυνο ταξίδι.

Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο: «Ένα πρώην ζευγάρι συναντιέται ύστερα από χρόνια στο Παρίσι και καταλήγει στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου για ένα μόνο βράδυ. Κι ενώ οι λόγοι είναι προφανείς κι οι προθέσεις τους φαινομενικά αμοιβαίες, η συζήτηση που ξεκινά, τους οδηγεί τελικά σε αποκαλύψεις αλλά και στο πραγματικό δίλημμα το οποίο καλούνται να απαντήσουν μέσα τους ώστε να μπορέσουν να προχωρήσουν.

Μια ιστορία για την πορεία και τη μεγαλειώδη παρακαταθήκη της αγάπης στον συναισθηματικό κόσμο των εραστών, που ό,τι κι αν τους προέκυψε, παρέμειναν εραστές».

Δώστε κι εσείς διαβάζοντας το βιβλίο τις δικές σας βουβές απαντήσεις στο ερώτημα «Τι απέμεινε από τους εραστές» και απολαύστε το ταξίδι προ το κέντρο της ύπαρξης και των αναμνήσεών σας.

5) «Βασιλική» λέγεται το νέο βιβλίο της πολυγραφότατης Λεμονιάς Μουλά που μας ταξιδεύει στα  μέσα της δεκαετίας του ’50, σ’ ένα χωριό γεμάτο μυστικά, όπου μια σειρά γεγονότων προκαλεί θύελλα στη ζωή της έφηβης Βασιλικής. Ο φόβος και η άγνοια ενός πλάσματος αγνού, άμαθου από τον αληθινό κόσμο, γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης, κι έτσι, οι ευτυχισμένες μέρες ανήκουν πλέον στο παρελθόν. Η Βασιλική φυγαδεύεται, κι εκεί στη μεγάλη πόλη, που νομίζει ότι έχει αφήσει πίσω της τα θηρία, αυτά βρίσκονται πια μέσα της και δεν την εγκαταλείπουν στιγμή. Επίσης δεν μπορούσε ποτέ να φανταστεί πως υπάρχουν κι άλλα θηρία, πολιτισμένα, που είναι ωστόσο εξίσου αδυσώπητα. Ανάμεσα σε δύο τόσο διαφορετικά περιβάλλοντα, η Βασιλική προσπαθεί να βρει τις ισορροπίες της και να ξορκίσει τους δαίμονές της. Θα τα καταφέρει προτού να είναι αργά;

Ένα βιβλίο για τη δύναμη της αγάπης που όταν την δίνουμε γυρίζει απλόχερα σε μας και ζεσταίνει την ψυχή μας. Η Βασιλική με τη δύναμη και το θάρρος της θα γίνει η αγαπημένη σας ηρωίδα και αξίζει να τη γνωρίσετε.

6) «Κάπου στη Μακεδονία» λέγεται το νέο μυθιστόρημα του Φώτη Σιμόπουλου και αποτελεί την καταγραφή των γεγονότων που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα, και όχι μόνο, την περίοδο από το 1912 έως το 1964. Η διήγηση επικεντρώνεται στη γενέτειρα του συγγραφέα τη Βέροια και την γύρω περιοχή του Βερμίου, Σελίου και των άλλων βουνών της Ημαθίας. Έτσι περνάει μέσα από τη διήγηση η απελευθέρωση από τους Οθωμανούς, το κύμα προσφύγων από την καταστροφή της Σμύρνης, η δικτατορία του Μεταξά, ο πόλεμος με τους Ιταλούς και τους Γερμανούς, η τύχη των Εβραίων, η Αντίσταση, η κατοχή, το δεύτερο αντάρτικο κ.λπ. Όλα αυτά όμως είναι δοσμένα μυθιστορηματικά και δεν στέκεται ο συγγραφέας σε αυτά τα γεγονοτα τα χιλιοειπωμένα. Τα βλέπουμε όμως μέσα από τη ζωή του Αντώνη με την Κατίνα, του Δημοσθένη με τη Λισαβούδα και του Λεωνίδα με τη Λυμπιάδα. Τα ονόματα των ηρώων του έχουν χαθεί κάτω από την εξέλιξη της γλώσσας χαίρεσαι να τα βλέπεις και πάλι γραμμένα. Κυρίαρχη θέση στο βιβλίο αυτό έχει η θέση της γυναίκας στην οικογένεια, στη ζωή και τις αποφάσεις του άντρα «αφέντη». Με ευαισθησία και περισσή ευγένεια ο συγγραφέας δίνει τη θέση που αξίζει στον καθένα από αυτούς και παρακολουθούμε τη ζωή αυτών των τριών ζευγαριών, των παιδιών και των εγγονών τους.

Η πραγματικότητα μπλέκεται με τη μυθοπλασία, σ’ ένα απίστευτο ανακάτεμα ηρωισμού, καρτερίας, θάρρους, προδοσίας, νέμεσης και αγάπης. Ένα βιβλίο που αξίζει να έχετε στη βιβλιοθήκη σας καθώς αποτελεί παρακαταθήκη για τις μελλοντικές γενιές, ως αντιστάθμισμα στη λήθη.

Σας συνιστώ και τα έξη αυτά βιβλία από τις εκδόσεις Πνοή και θα περιμένω τα σχόλια σας αν επιλέξετε και διαβάσετε κάποιο από αυτά. Επίσης θα μας έδινε μεγάλη χαρά αν μας στέλνατε φωτογραφίες τους μαζί σας!

Καλές διακοπές με όμορφα αναγνώσματα.

Για περισσότερες πληροφορίες ή αγορές επισκευθείτε το:

https://www.ekdoseispnoi.gr/